رپ فارس

اخبار و تازه هاي رپ فارس

اولین رپ های فارسی را یك گروه ایرانی ساكن آلمان تولید كردند. آن ها مسائل اجتماعی را در قالب موسیقی رپ و هیپ هاپ مطرح می كردند. آن ها بعدا به لس آنجلس مهاجرت كردند و درباره بیكاری، طلاق، خواننده شدن و خیلی چیزهای دیگر ترانه ساختند و خواندند. البته مسائلی كه آن ها مطرح می كردند، چندان مسأله داخل كشور نبودند و یا اگر بودند، خیلی سردستی و سطحی به آن ها پرداخته می شد.

چند سال بعد از آن ها، آهنگ هایی به شكل رپ از تلویزیون پخش شد؛ در برنامه ای به نام «اكسیژن» كه مجری اش «شهاب حسینی» بود. انگار این سبك موسیقی، یك جورهایی رسمی شده بود.

یک سال پیش «رضا عطاران» هم در تیتراژ مجموعه متهم گریخت به خوبی از موسیقی رپ استفاده كرد. همان ترانه ای كه این طور شروع می شد: «شهر ما آسمون آبی داره...» و بعدش هم «امیرحسین مدرس» آواز را سر می داد. این یكی از اولین موارد استفاده از موسیقی رپ در یك رسانه رسمی مثل تلویزیون بود.

اما پیش از آن، آلبومی به نام «اسكناس» از «شاهكار بینش پژوه» منتشر شد؛ آلبومی با آهنگ سازی «بهروز صفاریان» كه با استقبال نسبتا خوبی هم مواجه شد؛ آلبومی كه این روزها از طرف رپ خوان های جوان، بدجوری مورد انتقاد و حتی استهزا قرار گرفته. رپ خوان های جدید، آلبوم شاهكار را شعاری، بی اثر و معمولی معرفی می كنند اما در همین اثنا، چند نوجوان و جوان با استفاده از انتشار آهنگ هایشان از طریق اینترنت، موفق شدند برای خود نامی دست و پا كنند. آن ها از نام اصلی خود استفاده نكردند و هر یك برای خود لقبی در نظر گرفتند؛ القابی كه در برخی موارد مسخره و بی معنا است. انگار این روزها اسم است كه تعیین می كند نوجوانان تسخیر شده در رپ، محو آهنگ های چه كسی شوند. انتخاب اسمی مثل «فرعون» واقعا عجیب و به واقع زشت است!



***

یكی از اولین كسانی كه موفق شد با خواندن روی آهنگ های غربی مطرح شود، «هیچ كس» بود. نام او این روزها هم با ارائه آلبوم جدیدش، بیشتر بر سر زبان ها افتاده است. او از پنج- شش سال پیش، كارش را آغاز كرد و به بازخوانی آهنگ های انگلیسی پرداخت. اما چون این كارش هم سخت بود و هم با استقبال چندانی مواجه نشد، به سراغ متون فارسی رفت. او سعی كرد با تكیه بر اوضاع و احوال نوجوانان و جوانان و با تكیه بر خیابانی بودنش، شعرهای متفاوتی بگوید و برای خودش وجهه اجتماعی خوانی هم بسازد. اما خب، كلام شعارزده و گاهی دور از واقعیت او، فقط به مذاق یك عده خاص آن هم از جنس خیلی پولدار یا خیلی پولدارنمای بالای شهری تهرانی خوش می آمد و آدم های جدی را جذب نمی كرد. هرچه می گذشت هیچ كس سعی می كرد آهنگ های بهتر و شعرهای واقعی تری بسازد و البته مؤدب تر هم می شد. او در آلبوم آخرش سعی كرد با تلفیق سازهای ایرانی و موسیقی رپ، آهنگ های متفاوت تری بسازد و از كلام نسبتا پخته تری هم استفاده كند. نام واقعی هیچ كس، «سروش لشكری» است. او بیست و یك ساله و ساكن ونك است.

گروه «زد بازی» هم یكی دیگر از گروه های مطرح موسیقی رپ است. آن ها كارهای ابتدایی شان را در تهران ضبط می كردند، اما بعدا به لندن كوچ كردند. در «ویكی پدیا» و ذیل رپ خاورمیانه، به محبوبیت آن ها بین نوجوانان ایرانی اشاره شده. تا به حال هشت میلیون آهنگ آن ها دانلود شده و این برای خودش ركوردی است.

اغلب آهنگ های زدبازی به بحث و جدل ها و كری خواندن های رایج در موسیقی رپ اختصاص دارد. و كمتر از مسایل مهم جوانان در آن حرفی به میان می آید. تكست های آن ها معمولا ضعیف است و هر وقت قافیه تنگ آید، زدبازی هم به جفنگ می آید!

Emziper هم یكی دیگر از رپ خوان های مشهور دنیای رپ فارسی است. او چندان پركار نیست و از موضوعات اجتماعی مبتلا به جوانان ایرانی از قبیل كنكور، فاصله طبقاتی و خیانت، سخن می گوید. كار ویژة Emziper، ترجمة جمله به جمله آهنگ lose your self از امینم به فارسی و خواندن روی همان آهنگ است.

در واقع هیچ كس، زدبازی و امزیپر، باعث شهرت رپ در میان نوجوانان شدند و همین مسأله، باعث افزایش قارچ گونه رپ خوان های ناآگاه به وضعیت و ویژگی های موسیقی رپ شد. اغلب این عشق رپ ها، یك بیت از آهنگ های امینم، cent50 و یا D12 را انتخاب می كردند و با استفاده از كامپیوترهای خانگی، صدایشان را ضبط و با آهنگ میكس می كردند. پس از مدتی اما، استودیویی با نام عجیب «كرگدن» به پاتوق رپ خوان های جوان تبدیل شد. حالا آن ها می توانستند با اجاره ساعتی استودیو از امكانات آن استفاده كنند و آهنگ هایشان را با كیفیت بهتری ضبط كنند. پول اجاره هم كه معمولا از جیب مبارك پدر خانواده تأمین می شد. بخشی از این دوستان به خانواده هایی با درآمدهای بالا تعلق دارند كه برای رفاه فرزندشان هركاری می كنند، حالا اگر نمی توان در یك دانشگاه معتبر جایی پیدا كرد، می توان پول هنگفتی را خرج خوانندگی فرزند كرد! بعضی دیگر، هم علاقه دارند و هم مایلند كه عقب نیفتند، در نتیجه هرطور شده هزینه كار را تأمین می كنند.

در میان رپ خوان های نوجوان، بعضی ها اما از شم اقتصادی خوبی هم بهره مندند. یكی از تاجر مسلكان رپ، «شاهین.ف» است كه استودیوی شخصی دارد. پدرش بسیار متمول است و او به همین دلیل توانسته سرمایه تجهیز یك استودیوی شخصی را فراهم كند. اما با اجاره دادن آن به رپ خوان های جوان، موفق شده سود سرشاری به جیب بزند. صدای خود شاهین ف، بسیار ضعیف است، اما او با استفاده از افكت های بسیار قوی توانسته در میان رپ خوان ها برای خود جایی دست و پا كند.



***

رپ خوان ها ابتدا به دو گروه تقسیم شدند: 021 و 051. اعضای اصلی 021؛ هیچ كس، پیشرو، امیرتتلو و... بودند كه شعارشان هم این بود: «تهران برای همیشه». رپ خوان های 021 سعی می كنند تكست های بی ادبانه نخوانند. آن ها از فحاشی های رایج دوری می كنند و سعی می كنند مخالف فرهنگ عمومی جامعه قدم برندارند.

اما گروه 051 كه نام های عجیبی همچون: ابلیس، تهی و نرگال را در صدر خود می بیند، هیچ ابایی از بد و بیراه گفتن ندارند و عشق اول و آخرشان، كل كل كردن با دیگر رپ خوان هاست. مقدار زیادی از این كل كل ها، دلمشغولی های خواننده ها است و برای بخش وسیعی از مخاطب ها مسأله نیست. این تقسیم بندی بعداً با پیوستن بعضی از اعضای 051 به ۰۲۱ عملاً از بین رفت. اما در میان 021 ی ها چهره های جدیدی رو شدند. این اتفاقات را باید به حساب حس شهرت طلبی جوانی هم گذاشت. مخفی بودن، متفاوت بودن و... حالا اگر با فرهنگ ما هم رابطه ای ندارد؛ برای بعضی مهم نیست. مهم این است كه هر طور شده، باشند و مطرح باشند، ولو اینكه خیلی ایرانی نباشند!

بقیه

«رضا پیشرو» ابتدا نامش را 3PAC گذاشته بود؛ او به خاطر علاقه بیش از حد به 2PAC، خواننده رپ معروف، این نام را برای خود برگزیده بود. اما پس از گذراندن یك دوره متفاوت، نامش را تغییر داد. «امیرتتلو» یا «امیرحسین مقصودلو» هم بیست و چهار ساله است. او ابتدا به سراغ موسیقی پاپ رفت، اما از آن جا كه شانس موفقیتش را در پاپ بسیار كم می دید، به سمت R&B گرایش پیدا كرد!

«بابك تیغه» یكی از كشفیات هیچ كس به حساب می آید. او كه در ابتدا آهنگ های خود را هیچ جا منتشر نمی كرد، پس از آشنایی با هیچ كس و حمایت های او همچنین تكست های قوی اش، اكنون در میان رپ دوستان از جایگاه قابل قبولی برخوردار است. بابك در یكی از جدیدترین كارهای خود، شعری از مولانا را به سبك رپ درآورد كه در نوع خود كاری نو و جذاب به نظر می رسد. او ساكن خانی آباد است و این نكته را در همه آهنگ هایش یادآوری می كند. تیغه در حال حاضر، مشغول جمع آوری آلبوم جدیدش و تصویربرداری كلیپ اش است. شایعه شده كه كلیپ او قرار است در شبكه های مشهور خارجی پخش شود، البته معلوم است که: همه اولش همین را می گویند!

«بهزاد فاشیست» (که اخیراً به «محکوم» تغییر شهرت داده) و «علی السید» بچه های تهرانپارس هستند. السید 16 ساله، که از چهار سال پیش شروع به کار کرده، از نظر سن و سال رکورددار رپ خوان ها است. محکوم صدای شاخصی دارد و السید هم از آینده دارهای رپ فارسی معرفی می شود. این دو اخیراً با هم کاری جالب به نام «مادر» خوانده و به تمام مادران دنیا تقدیم کرده اند. اولین کلیپ های هر دو هم به زودی زود از شبکه های ماهواره ای پخش خواهد شد، بهزاد که کار ساخت کلیپ اش را شروع کرده ولی برای تماشای علی السید باید تا آنور سال صبر کنید!

«سینا نرگال» (Nergal) هم پسر 18ساله ای كه بسیاری او را با استعدادترین رپر می دانند كه از پانزده سالگی رپ را آغاز كرد.

یكی دیگر از خواننده های رپ فارسی «یاس» است. «یاسر» كه نام هنری یاس را برگزیده است، پس از فیلم خصوصی بازیگر سریال نرگس به شهرت رسید. او با قطعه «سی دی روبشكن» موفق شد احساسات بسیاری از شنوندگان را تحریك كند. بعد از انتشار این آهنگ، نام یاس سر زبان ها افتاد. یاس بیست و پنج ساله از شش سال پیش، رپ خوانی را آغاز كرد. او سه روز پس از زلزله بم قطعه «بم» را ضبط كرد كه تكستی كاملا احساسی و تأثیرگذار داشت. او در این آهنگ به تصویرسازی حادثه بم پرداخت.

این به موقع آهنگ دادن ها، نشان می دهد كه او شمی قوی دارد و می داند كی باید آهنگی را بسازد و آن را منتشر كند تا نامش را مطرح كند. یاس، رپ خوانی است كه تلاشی جدی برای دریافت مجوز نشان داده. او با همكاری شركت «باربد» تلاش می كند تا آلبومش را به صورت مجاز منتشر كند ولی تا این لحظه درخواستش در وزارت ارشاد، بی جواب مانده است. ویژگی مهم تكست های یاس، خاصیت انتقادی اوست. او با لحنی نیش دار و گاهی آزاردهنده، خصوصیات بد مردم را از قبیل مرده پرستی، اعتیاد، بی غیرتی و... هدف قرار می دهد كه همواره باعث رنجش عده ای می شود. یاس معمولاً در بخش انتهایی تكست هایش از امید می گوید؛ از این كه می توان دوباره ساخت و دوباره اندیشید. بدون شك، او مجازترین رپر ایرانی است.



حاشیه های رپ

رپ در كشور ما مانند بقیه پدیده های اجتماعی نوظهور، حواشی ای فراتر از متن دارد. بسیاری از تازه واردهای این سبك، فقط ظواهر رپ مانند لباس و كل كل بازی ها و جنگ های خیابانی را آموخته اند و به مسائل مهم تری چون جنبه انتقادی و اصلاح گرایانه آن، توجه نمی كنند. اگر در غرب بعضی سعی كرده اند با این نوع رفتار و موسیقی، مدلی از اعتراض را به نمایش بگذارند، ما با یك رفتار غیرعقلایی و غیرایرانی به تقلید از بدترین ظواهر زندگی یك عده غیرهم وطن دست زده ایم. رپ خوان ها معمولاً لباس های گشاد می پوشند. شلوار گشاد با جیب های فراوان، یك ركابی بسكتبال كه بر روی تی شرتی ساده پوشیده می شود و كلاهی كه یا تا آخرین حد پایین آمده و یا كج قرار گرفته است.

گردنبندی بزرگ كه حتی ممكن است گردنشان را خم كند، از دیگر زلم زیمبوهای آویزان به آن هاست! رپرها معمولا در راه رفتن هم سر و دستشان را تكان می دهند و زیر لب شعرهایی را زمزمه می كنند. شما شاید در خیابان افرادی را دیده باشید كه كلاه خاصی بر سر دارند و با رفتارشان جماعتی را به خود مشغول كرده اند. یكی می خندد، یكی تعجب می كند و بعضی ها سر تكان می دهند. این ها همان دوستانی هستند كه راه رفتن خودشان را فراموش كرده اند.

این تیپ از رپ خوان ها در حال افزایش اند، با فرهنگی آمریكایی كه هیچ سنخیتی با زندگی ما ندارد. آن ها برای جلب توجه و نشان دادن رپ خوان بودنشان معمولا در حال درگیری اند. برای هر حادثه كوچكی دعوا به راه می اندازند و قمه(!) های آماده را از غلاف بیرون می كشند. متأسفانه تعداد زیادی از رپرهای مشهور پرشین رپ، به انواع و اقسام مواد روان گردان و اعتیادآور وابسته اند و با افتخار از این مواد در تكست ها سخن می گویند. اما در این میان هنوز رپرهای پاكی پیدا می شوند كه مجدانه برای رسیدن به استانداردهای دریافت مجوز، تلاش می كنند. آن ها موجب شده اند كه سیما نیز در برخی برنامه هایش، حداقل برای تفنن از آهنگ های رپ استفاده كند. همان طور كه در سریال متهم گریخت آهنگی با صدای «رضا عطاران» را در این سبك شنیدیم. در جشنواره امسال نیز تیتراژ پایانی فیلم «خط ممتد» به كارگردانی «مانی تارخ» شعری رپ و با مضمون اجتماعی بود.



شركت های زیرزمینی: به تازگی دو شركت كه توسط رپرهای جوان اداره می شوند، تصمیم به پخش و فروش زیرزمینی آلبوم های رپ گرفته اند. شركت «دیوار» یكی از آن هاست. این شركت، رادیوی اینترنتی ای با همین نام را هر هفته برای دانلود در سایتش قرار می دهد.

این شركت، علاوه بر مصاحبه با رپرها، در انجمن هایی به آموزش تكست نویسی و بیت سازی نیز مشغول است و كارشناسان آن به تحلیل موسیقی های منتشره و امتیازدهی به آنان می پردازند.